Пређи на садржај 
Maljen
o Planini
Maljen
Maljen je planina u Srbiji koja se nalazi južno od Valjeva. Pruža se pravcem istok-zapad u dužini od oko 25 km. Najpoznatije turističko mesto na planini Maljen su Divčibare koje se nalaze na visini od oko 980 m nadmorske visine. Na Divčibarama nalazi se vodopad Skakalo koji zauzima šesto mesto najviših vodopada u Srbiji. Nalazi se na reci Manastirici i visok je 30 metara.
Maljen i njegov zapadni deo Bukovi (756 m) su prave Valjevske planine, koje se pružaju u pravcu zapad-istok. Severni delovi su izgrađeni od krečnjaka i zato su njegove severne ivice prilično strmo zasečene i predstavljaju odseke. Strmom zasecanju doprineli su i rasedi, ali ne samo na severnim nego i na južnim stranama ove planine, te stoga ona strmo pada u prostranu Kosjerićku i crnogorsku kotlinu. Od Lastre, preko Divčibara do najvišeg vrha Maljena zemljište je od serpentina i eufotita. Maljen se sastoji od stena različite starosti. Tu se javljaju jurski (lijaski) krečnjaci, jurska dijabaz-rožnačka formacija, mafiti i ultramafiti. Ultramafiti su najviše rasprostranjeni na Maljenu i Suvoboru. Na obe ove planine rasprostranjene su kretacijske tvorevine.
Najviši vrhovi
• Kraljev sto (1.104 m)
• Crni vrh (Maljen) (1.098 m)
• Stražara (1.061 m)
• Golubac (Maljen) (1.056 m)
• Paljba (1.051 m)
• Velika pleća (1.037 m)
• Veliko brdo (1.036 m)
• Vlasovi (1.033 m)
• Zabalac (1.011 m)
Privreda
Dobra je putna mreža sa gradskim naseljima Valjevo, Kosjerić i Mionica, kao i sa Beogradom i Šapcem. Preko Maljena vodi važna saobraćajnica koja preseca Podrinjsko-valjevske planine pravcem sever - jug, vodeći od Valjeva ka Kosjeriću, Požegi i Užicu. Građenje tunela ispod masiva Bukovi je počelo još 1939, za prugu Čačak - Banja Luka, a posle rata je probijen, sada za prugu Beograd—Bar, deonica normalnog koloseka od Valjeva do Užica otvorena je 1972. Maljen je decenijama izletište, letovalište, odmaralište, škola u prirodi. Tu se nalaze sela, turistički objekti. Razvijeno je stočarstvo.
Biljni svet
Na Maljenu je zastupljen bogat biljni svet, naročito drveće. Cela planina, a posebno Divčibare su poznate po livadama. Četinarske šume su od najvećeg značaja za planinu Maljen. Tu su zastupljeni beli i crni bor, jela, smrča, kleka i planinski bor. Šume crnog i belog bora su najzastupljenije i na njih otpada oko dve trećine šumske površine. Postoje šume crnog bora, šume belog bora, kao i šume crnog i belog bora. Na Maljenu je jedinstven slučaj u Srbiji da se javlja šuma belog bora bez učešća crnog bora. Postoji i manja skupina planinskog bora iako ova vrsta četinara raste na nadmorskoj visini od preko 2000 m. Od listopadnog drveća su zastupljene najviše bukva i breza. Obrazuju šume zasebno ili sa četinarima. Tu raste još i crni i beli jasen, hrast, cer, obična leska, mečja leska, jasika, planinska iva, gorski javor, divlja kruška, grab i druge. Ceo Maljen je poznat po šumskim i livadskim biljnim zajednicama. Raste narcis, jaglika, vresak, šafran, majčina dušica, zlatni šumski ljiljan, lincura, bosanska i jadranska perunika, mrazovac i druge. Zastupljeni su i šumski plodovi koji se koriste u ljudskoj ishrani. Rasprostranjena je šumska jagoda, divlja malina, kupina, borovnice. Najznačajnija je borovnica koja je bogata vitaminima, gvožđem i taninom. Borovnica raste kao žbunje na celom prostoru Maljena, ali je najviše ima u šumama bukve i jele.
Životinjski svet
Bogat biljni svet je pogodovao razvoju bogatog životinjskog sveta. Od dlakave divljači najznačajnija je srna, a naročito u delovima oko Crne reke, Krčmarske reke, kao i na šumovitim visovima. Ima zečeva i veverica. Nekada je vukova i lisica bilo u znatnom broju, ali su sad svedeni na najmanji broj. Uništavanje ovih grabljivaca je doprinelo da se poveća broj plemenite divljači, posebno srna. Tu se sporadično pojavljuje i divlja svinja. Zastupljene su i kuna belica i kuna zlatica čije je krzno izuzetno cenjeno. Pogodni prirodni uslovi su omogućili zastupljenost pernate divljači. Najviše ima jarebice kamenjarke. Nekada je bio rasprostranjen i beloglavi sup, a sad se zadržao samo u klisuri Crne reke i ima gnezda na nepristupačnim okomitim stranama u predelu Ljutog krša, Golupca i Crvenog brega. Danas ga ima sve manje, čak su istraživanja pokazala da se više ne gnezdi na ovom lokalitetu. Ovde su još zastupljeni veliki šareni detlić, seoski detlić, krstokljun, kreja i planinski slavuj.
Pogodni su uslovi za razvoj i razmnožavanje riba. U rečicama koje nastaju na Maljenu žive krkuša, klen, zlatać i potočni rak. Nekada su vode Maljena bile bogate potočnom pastrmkom i lipljenom, ali zbog pogoršanja uslova, nedozvoljenog izlovljavanja ove vrste su praktično uništene.
izvor:
