Pređi na sadržaj 
Banja Koviljača
o BANJI
Banja Koviljača
Banja Koviljača je gradsko naselje grada Loznice u Mačvanskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 5151 stanovnika.
Banja Koviljača se nalazi u zapadnoj Srbiji na nadmorskoj visini od 128m, u regionu koji se naziva Podrinje po reci Drini koja kroz njega protiče. Priroda ovog regiona je bogata i raznovrsna. Tome doprinose Jadar, Lešnica, Račevina, Azbukovica i velika prostranstva severoistočne Bosne. Kroz mozaik srednje visokih planina (Gučevo, Boranja, Sokolske planine, Cer), ka prostranim ravnicama Mačvi i Semberiji, teče bistra i krivudava Drina. Nedaleko od reke, u podnožju šumovitog Gučeva (779 m), uz magistralni put Zvornik-Loznica, nalazi se Banja Koviljača, banja pod legendarnim Koviljkinim Gradom, čiji se tragovi i danas zapažaju. Na Podrinje se ka severu nastavljaju brdoviti Jadar, blago zatalasana Pocerina i plodna i zaravnjena Mačva. Lokaciju Banje Koviljače odredili su mnogi elementi prirodne sredine. Najvažniji su Drina, koja se kod Malog Zvornika davno mogla prebroditi, Gučevo, šumovita planina koja je bila sklonište od neprijatelja, ravnica koja je omogućavala prehranu stanovništva i termomineralna voda koja je služila i koja i danas služi isceljenju bolesti.
Do Banje Koviljače se drumski stiže auto-putem Beograd-Ruma a zatim regionalnim putem Ruma-Šabac-Loznica-Banja Koviljača (143 km). U Banji postoji železnička stanica na pruzi Beograd-Mali Zvornik, ali njom saobraćaju samo lokalni vozovi. Najbliži aerodrom je u Beogradu (oko 135 km). Granični prelaz ka Bosni i Hercegovini je udaljen 5 km.
Arheološka istraživanja su pokazala da je prostor Banje Koviljače bio davno naseljen. Ima ostataka po kojima se zaključuje da je tu bilo veliko rimsko naselje Genzis (Genzis). U srednjem veku, pod zidinama Koviljkinog grada, narod je masovno pohodio izvore lekovite vode. Iz tog perioda i potiče prvi pisani dokument (1533), gde se Banja spominje kao seosko naselje u nahiji Bohorina.
U XVIII veku bogati Turci iz Mačve i Podrinja dolazili su na izlete u ovaj kraj. Postoje podaci da su Turci „zvorničani“ 1720. godine sagradili jedan objekat-kupatilo za lečenje žena, kao i da je i pre toga korišćeno lekovito blato. Nekada je narod nazivao Smrdan bara ili Smrdan banja zbog smrdljive bare koja je bila tu gde je sumporovita voda sama izbijala na površinu i godinama i vekovima, u ritu, stvorila prirodno crno sumporovito blato, odakle je izbijao i širio se smrad na „zapaljen barut“ ili „trula jaja“ - na sumporvodonik. Preko naselja Smrdan, tj. preko izvorišta termomineralne vode vodio je karavanski put i postoji predanje da su lekovitost Smrdljive bare otkrili pratioci jednog karavana, koji su morali da ostave svog iznemoglog i ranjavog tovarnog konja. Konj je jedva hodao, padao je od iznurenosti i valjao se u crnom mulju i blatu i ležao u toploj sumporovitoj vodi. Kada se karavan vraćao našli su svog konja izlečenog kako pase travu. Tako je lekovitost banje otkrivena.
Jedno sumporovito blatno kupatilo, započeto još pre 1. svetskog rata, završeno je u avgustu 1935. U trospratnoj zgradi na Bilića brdu, u junu 1936. je otvoreno oporavilište za decu.
U Banji Koviljači se leče
• sve vrste reumatskih bolesti
• posttraumatska stanja
• stanja posle operacije kičme i ugrađivanja endoproteze kuka i kolena
• oštećenja motornog neurona
• ginekološka oboljenja (sterilitet)
Turističke informacije
Gučevo, je šumovita planina koja je natkrila Banju Koviljaču s južne strane. Planina i Banja su dva nedeljiva pojma, jer se uslovljavaju i na sto načina spajaju i prožimaju. Gučevo se pruža pravcem severozapad-jugoistok i od Koviljače do planine Boranja dostiže dužinu od 15 kilometara. Najviši vrh Gučeva naziva se Crni Vrh i njegova nadmorska visina je 779 metara. Geolozi su ustanovili da je Gučevo izrađeno od različitih stena, među kojima su krečnjaci i peščari. U davnoj prošlosti, na Gučevu je bilo rasedanje terena, što je od značaja za pojavu termomineralnih voda. Za potrebe turista i izletnika na Gučevu ima nekoliko smeštajnih i ugostiteljskih objekata. Gučevo je bogato izvorima hladne, čiste i pitke vode. Od izvora nastaju mali potoci, nad kojima se dižu visoka stabla prostranih bukovih šuma. Na vrhu Gučeva je podignuta je Spomen-kosturnica poginulih 1914. godine u borbi na ovoj planini. Proplanak oko Spomen-kosturnice je izvanredan vidikovac. Kao na dlanu prostorom dominira Drina tekući velikim meandrima između Mačve i Semberije.
Tršić je selo na samo 9 km jugoistočno od Loznice, rodno mesto prosvetitelja i velikana srpske književnosti i kulture Vuka Stefanovića Karadžića. U selu se nalazi etnografski park sa spomen kućom i više objekata narodne arhitekture. Ceo etno-park je smešten u živopisnoj dolini rečice Žeravija. Središnje mesto ovog jedinstvenog etnografskog spomen parka je Vukova kuća, zapravo rekonstruisana kuća porodične zadruge sa okućnicom, kakve su bile uobičajene u XIX veku.
Srednjovekovni manastir Tronoša, se nalazi na četiri kilometra od Tršića. Podignut je 1317. godine kao zadužbina Katarine, žene kralja Dragutina, praunuka Nemanjinog. Crkva u manastiru je obnovljena 1559. godine, a u njemu je 1791. godine monah Josif napisao poznati Tronoški letopis, čija se kopija čuva u manastiru a original se nalazi u Beču. Manastir je bio mesto Vukovog ranog školovanja.
Manastir Sv. Nikola u Soko gradu, se nalazi na samoj granici tri opštine (Ljubovija, Krupanj i Mali Zvornik). Podignut je 2000. godine u neposrednoj blizini srednjovekovnog Soko Grada iz XV veka, poznatog kao poslednje tursko utvrđenje u Srbiji. Okolina manastira je bogata bujnom i netaknutom prirodom, kojom dominiraju visovi i vodopadi.
Manastir Čokešina Ovaj spomenik kulture i rasadnik pismenosti smešten je ispod Cerskog visa Kumovca i brda Starca. Ktitor manastira bio je mačvanski vlastelin Bogdan Čokešu u 15. veku. Već početkom 18. veka manastir je bio rasadnik pismenosti u kome su učili mladići iz okolnih mačvanskih, pocerskih i jadarskih sela. U ratovima je manastir nekoliko puta paljen i rušen, ali ga je narod uvek podizao. Manastir je svedok i čuvenog boja protiv Turaka 16. aprila 1804. godine, u kome su izginula braća Nedići sa 300 boraca. Ova pogibija se u istoriji poredi sa pogibijom spartanaca na Termopilima. Leopold Ranke, poznati nemački istoričar u svom delu „Srpska revolucija“ naziva braću Nediće Srpskim Leonidama.
U Banji Koviljači se nalazi Centar za azil. Od značaja je i sportsko-rekreativni kompleks „Sunčana reka“.
izvor:
