Ćevapi

Ćevapčići ili ćevapi su jelo napravljeno od mlevenog mesa, oblikovano u male valjke i ispečeno na roštilju.

Javljaju se u svim krajevima Balkana, a posebno bivše Jugoslavije u kojima su vladali Turci. Prave se najčešće od mešanog junećeg (70%) i ovčijeg (30%) mesa. Vrste mesa se razlikuju od mesta do mesta, a često i od veroispovesti koja preovladava u nekom kraju. Mogu se naći i kao vrsta brze hrane u lepinji i sa prilozima (najčešće luk i kajmak).

Dok se nisu pojavile mašine za mlevenje mesa, meso se ručno sitno seckalo na panju. Tvrdi se da je to još uvek najbolji način usitnjavanja jer meso ostaje sočnije i ne može da zagori. Zatim se od usitnjenog mesa uz dodavanje začina umesi masa za ćevape. Masa se istiskuje kroz specijalan levak kako bi se dobio karakterističan oblik ćevapa. Tako oblikovani ćevapi se potom stavljaju na roštilj i termički obrađuju.

U Srbiji ćevapi su najčešće dužine od 5 do 10 cm. Moguće ih je kupiti u svakoj mesari, a prave se od svinjskog, goveđeg i ovčijeg mesa. Najpoznatiji su:

Leskovački ćevapi

Leskovac je tradicionalno poznat po specijalitetima sa roštilja. Ćevapčići, kako ih tamo zovu, je deminutiv od reči ćevapi. Naziv ćevapčići se iz Leskovca proširio tako da se prvo počeo koristiti na Jadranskoj obali 1960-ih godina, a kasnije zahvaljujući omiljenosti među stranim turistima i u čitavoj Evropi.

Novo Pazarski ćevapi

Takođe tradicionalni specijalitet iz Novog Pazara. Priprema se od junećeg mesa, i to od junećeg vrata, sa akcentom da se meso peče na plotni, a nikako na električnom roštilju. Roštilj majstori iz Novog Pazara vole da ćevap spremaju od seckanog, a ne mlevenog mesa, jer u tom slučaju meso ostaje sočnije. Najbolji dodatak ćevapima jesu domaće lepinje, u koje se ubacuje crni luk i mlevena paprika, a posebnost je što se uz njih pije jogurt leti ili ovčje kiselo mleko zimi. U Novom Pazaru se ćevapi isključivo služe na tanjiru, ne jedu se u hodu, kao vrsta brze hrane.

Ćevapi u Beogradu

Prema pisanju Branislava Nušića, ćevapi su u Beogradu prvi put služeni šezdesetih godina 19. veka u kafani „Kod Tanaska Rajića“ koja se nalazila na Velikoj Pijaci (današnji Studentski trg). Vlasnik kafane, gazda Živko za koga se pretpostavlja da je poreklom iz leskovačkog kraja, se prema Nušićevim rečima, toliko obogatio da je od zarade sazidao crkvu u rodnom kraju.